تأثیرگذارى صحنه بر "شخصیّت" در داستان ‏هاى "مخزن‏ الأسرار نظامى"

پیامبر خدا در مخزن الأسرار نظامی‌

جلوه ‏هاى سخنورى در پنج ‏گنج نظامى

بازتاب سخن و اهمیّت آن، از آغاز تا کنون در آثار شاعران و نویسندگان، شایسته تأمّل است. در این میان نظامى گنجوى، شاعر داستان‏پرداز قرن ششم هجرى، در منظومه‏هاى پنج‏گانه خویش به سخن، شعر و شاعرى با دیدى انتقادى نگریسته؛ هرچند آراء و نظریّات او به صورت پراکنده در اشعارش جلوه‏گر شده است لیکن مى‏توان با گردآورى آن ابیات به ژرفاى بنیاد فکرى او درباره ماهیّت سخن پى برد. در این جستار سعى شده است با آوردن مق...

مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الأسرار و مطلع الأنوار

در این مقاله تشبیهات مخزن الأسرار و مطلع الأنوار، از وجوه مختلفِ بلاغی؛ یعنی موضوعی، طرفین تشبیه،  زاویة تشبیه، ساختار شکلی، وجه شبه، ادات، حسی، عقلی و انتزاعی بودن، تشبیهات گسترده و فشرده، مفرد و مرکب بودن، بررسی، دسته بندی و مقایسه و پس از تطبیق تشبیهات هر دو شاعر، تحلیلی آماری و علمی از آن ارائه شده است. مسألۀ اصلی پژوهش بررسی و مقایسۀ تشبیهات این دو اثر از وجوه مذکور است، زیرا تشبیه یکی از م...

فرهنگ مضمونی مخزن الأسرار نظامی

با تأملی بر اشعار مخزن الأسرار نظامی در این تحقیق، دریافتیم که این اشعار، دارای مضامینی با محتوای عناصر طبیعی، تعالیم اخلاقی، حکمی، فلسفی و عارفانه هستند. نظامی از جمله شاعران تأثیر گذاری است که در تاریخ ادبیات ذوقی و شعری ایران، آمیزه ای از حکمت و عرفان را در کنار یکدیگر قرار داده است؛ لذا بر آن شدیم تا پژوهشی در خصوص مضمون پردازی و مضامین عمده ی مخزن الأسرار، در قالب فرهنگ مضامین به صورت مدخل...

کارکرد هنری صحنه و صحنه¬پردازی در داستان حضرت سلیمان(ع) براساس سوره مبارکه نمل

صحنه‌ی داستان، بیانگر زمان، مکان و محیطی است که عمل داستانی در آن به وقوع می­پیوندد. صحنه در داستان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا داستان حتماً باید در جایی اتفاق بیفتد و در زمانی به وقوع بپیوندد. داستان حضرت سلیمان(ع) نیز نه تنها جزء داستان­هایی است که در آن صحنه و صحنه­پردازی اهمیت بسیاری دارد، بلکه از این منظر، هنری­تر از داستان­های بشری، ایفای نفش کرده است؛ به طوری­که هم بر رفتار شخصیت‌ه...

شخصیت ‏پردازى در حکایت‏ هاى مرزبان‏ نامه

پژوهش حاضر، حکایت‏ هاى مرزبان‏نامه را با توجّه به عنصر شخصیت‏پردازى در متون روایى، مطابق آراءِ روایت‏شناسان بررسى مى‏کند. هدف این پژوهش آن است تا نشان دهد در شخصیت‏پردازى متون روایى از چه عناصر و ابزارهایى استفاده مى‏شود؟ آیا مى‏توان شیوه‏هاى شخصیت‏پردازى وراوینى را با آراءِ روایت‏شناسان معاصر مطابقت داد؟ در پیکره اصلى مقاله، به چیستى شخصیت و شخصیت‏پردازى، اهمّیّت آن در متون داستانى اشاره مى‏شود. در...